بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامۀ شخصیتی آیووا

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی اعتبار، روایی و تحلیل عاملی پرسشنامه شخصیتی آیووا و ارتباط آن با پنج عامل بزرگ شخصیت در جامعه دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و دانشگاه تبریز بود. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی می باشد.تعداد 500 نفر دانشجوی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و تبریز شامل 263 دختر و 237 پسر، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. به منظور بررسی روایی همزمان و افتراقی، پرسشنامه شخصیتی نئو به همراه پرسشنامه اصلی، توسط نمونه تکمیل شد و داده ها با استفاده از روش های آماری همبستگی، تحلیل عوامل و تحلیل واریانس، مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی و تجزیه به مؤلفه های اصلی به روش چرخش واریماکس نشانگر استخراج سه مؤلفه هیجان پذیری مثبت، هیجان پذیری منفی و مقیدبودن بود، که در مجموع 03/58 واریانس را تبیین می کرد. ضریب اعتبار پرسشنامه به روش بازآزمایی برای کل پرسشنامه 85/0 و برای عامل ها بین72/0 تا 87/0 بود. محاسبه ضرایب همبستگی بین مؤلفه های پرسشنامه شخصیتی آیووا و مقیاس نئو نشان داد که پرسشنامه از روایی خوبی برخوردار است. مقایسه نمرات دختران و پسران نشان داد که بین میانگین نمرات دختران و پسران در عامل های پرسشنامه شخصیتی آیووا تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما در مقیاس های پرخاشگری، واکنش به استرس، نزدیکی اجتماعی و جذب، تفاوت بین میانگین نمرات دختران و پسران معنادار است. در نهایت نتایج نشان دهنده ی همبستگی میان پرسشنامه شخصیتی آیووا و نئو بود. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان دهنده اعتبار و ویژگی های روانسنجی مطلوب برای پرسشنامه شخصیتی آیووا می باشد و در جامعه دانشجویان قابلیت کاربرد دارد.